Opeens is het er: een gevoel van boosheid of frustratie. Een van je collega’s maakt in een vergadering uit het niets een sneer. “Goh, jouw werk heeft nog wel wat verbetering nodig!”, klinkt het ten overstaan van je andere collega’s. Je merkt direct dat die opmerking wat met je doet. Moet je er iets mee? Kun je er wat mee? En past dat wel op het werk? Het antwoord is 3x ja. Deze tips om gevoelens te uiten bieden goede manieren om je gevoelens te uiten.
Je gevoelens niet uitspreken maar inslikken is iets wat veel voorkomt. En dat om allerlei redenen. Bijvoorbeeld doordat open zijn over je gevoel niet gebruikelijk is bij jou op de werkvloer. Ook speelt bij sommige mensen een rol dat zij uit een gezin komen dat er moeite mee heeft emoties te uiten. En het kan ook nog zijn dat je van nature geneigd bent zoveel mogelijk positief te blijven – op zich een goed streven, maar niet als negatieve gevoelens je daardoor dwarszitten.
Waarom je je gevoelens niet uitspreekt?
Die natuurlijke neiging om niet direct over gevoelens te praten, komt niet uit de lucht vallen. Hij zit diep geworteld in onze maatschappij. Denk maar eens aan de vraag “Hoe gaat het met je?”. Hoe vaak volgt er op die vraag nu eigenlijk een ander antwoord dan “Goed hoor”?! Zelfs als het met iemand allesbehalve goed gaat, is dat vaak de standaard reactie.
Nog zo’n veelgehoorde reactie op de vraag “Hoe gaat het?” is “Druk bezig!”. Dat terwijl de hoeveelheid verplichtingen in je agenda helemaal niets zegt over je gevoelens. (Misschien zegt het wel iets over je timemanagement-vaardigheden, maar dat terzijde. Daar bestaan dan weer specifieke trainingen timemanagement voor.)
Het is niet gek trouwens dat je op zo’n manier reageert op de vraag hoe het gaat. Over gevoelens heen stappen wordt ons al van jongs af aan aangeleerd. Van je moeder kreeg je vast vroeger al te horen “Niet huilen! Het is al goed” als je met een geschaafde knie naast je fiets lag. Dat laat zien dat verdriet iets is waar vaak overheen gestapt wordt. Dat terwijl je met emoties wegmaken weinig oplost.
1. Besef dat gevoelens uiten goed is
In veel omgevingen heerst de negatieve gedachte dat gevoelens uiten niet goed zou zijn. Maar het tegendeel is waar. De risico’s van je gevoelens opkroppen zijn groter dan die van je gevoelens wél laten zien en benoemen. Uit onderzoek blijkt zelfs dat emotionele reacties onderdrukken leidt tot meer negatieve ervaringen en een depressief gevoel. Geen handige manier om er mee om te gaan dus!
Daarnaast kan opkroppen de volgende gevolgen hebben:
- Je ervaart meer stress.
- Je bouwt frustratie op, die je niet zomaar kwijt kunt.
- Mogelijk krijg je na een tijdje een flinke uitbarsting omdat je wel heel erg veel hebt opgekropt.
- Je voelt je niet gehoord en misschien wel gekwetst.
Kortom: wegstoppen is geen handige manier van omgaan met je gevoelens. Bovendien is open en eerlijk zijn over je eigen gevoelens echt niet verkeerd.
Zo is het een hardnekkig misverstand dat gevoelens niet voor de werkvloer bestemd zijn. Liz Fosslien (auteur van diverse zelfhulpboeken, o.a. bekend uit The New York Times) legt in haar TED-talk uit dat het uiten van emoties op de werkvloer je juist veel kan opleveren. Mensen voelen zich meer verbonden met je als je niet het perfecte plaatje ophoudt. Dat gevoel van verbinding is voor iedere werknemer waardevol – of je nu leidinggevende of werknemer bent.
Zoals Liz ook aangeeft: als je emoties niet uitspreekt, gaan je directe collega’s vast iets aan je merken. Ze vragen zich af wat er aan de hand is of vullen misschien in dat het iets met hen te maken heeft. Dat komt jullie relatie niet ten goede en zorgt alleen maar voor wederzijdse frustraties.
Uiten dus, die gevoelens! Ook op het werk. Dat begint met op een positieve manier aankijken tegen het uiten van je gevoelens.
Sta daarvoor eens stil bij wat gevoelens uiten voor jou lastig maakt. Waar komt dat idee ten opzichte van gevoelens uiten vandaan? Bedenk ook wat het je brengt om wél open over je gevoel te zijn. Bijvoorbeeld:
- minder stress;
- minder frustratie;
- een betere samenwerking;
- meer open communicatie;
- meer wederzijds vertrouwen.
Met die voordelen in je achterhoofd wordt het al eenvoudiger om jezelf beter te uiten en gevoelens niet voor jezelf te houden.
2. Tips om gevoelens te uiten? Ontdek wat je gevoel precies is!
Vaak komen gevoelens tot uiting in symptomen. Je gaat je bijvoorbeeld ergeren aan kleine handelingen van je directe collega’s, terwijl je in feite boos bent over de opmerking van de andere collega. Of je deelt je mening over andere onderwerpen niet meer in de vergadering, omdat je je door die ene collega gekwetst voelt.
Belangrijk is om te onderzoeken wat de emoties en gevoelens zijn die achter die symptomen of frustraties schuilgaan. Wat heeft het veroorzaakt? En wat doet die gebeurtenis met je? Hoe ervaar je dat? Hoe helderder je dat hebt, hoe beter je ook je gevoelens kunt uiten naar een ander toe.
Oefening: doe een bodyscan
Ontdekken wat je precies voelt, kun je doen door een bodyscan. Geen zorgen: dat is niet iets waar je MRI’s en echo’s voor nodig hebt. Nee, een bodyscan houdt in dat je een paar minuten stilstaat bij wat je aan lichamelijke sensaties merkt.
Zoek een rustige ruimte op en neem de tijd om bewust op te merken wat je voelt. Dat kan bijvoorbeeld een hoge ademhaling zijn, een drukkende pijn op de borst of een kriebel in je buik.
Bedenk vervolgens welk gevoel die sensaties zou kunnen veroorzaken. Sta ook stil bij de heftigheid van het gevoel. Geef het een cijfer tussen 1 en 10. Dat helpt je straks om je gevoel onder woorden te brengen.
3. Bepaal je behoeften
Het is goed om pas het gesprek te starten als je weet wat jij er precies uit wilt halen. Vind je het fijn om met degene die jouw gevoel heeft veroorzaakt in gesprek te gaan? Of wil je er met iemand anders over praten om gewoon je verhaal kwijt kunnen?
Wil je enkel vertellen dat die opmerking van je collega je raakt? Of wil je ook nadenken over een oplossing of advies vragen aan de ander voor wat je hiermee aanmoet?
Bepaal ook wanneer en hoe je het gesprek wilt aangaan. Plan er een rustig moment voor in, zodat je zeker weet dat jij en de ander de tijd hebben. Bereid alvast voor wat je wil zeggen en hoe je dat ongeveer wilt zeggen. Dat helpt om het gesprek goed in te gaan.
4. Geef feedback en spreek je uit
Vervolgens is het moment daar om je gevoelens te uiten en feedback te geven. Het liefst op een constructieve manier dus.
Geef aan wat er feitelijk is gebeurd en wat dat qua gevoel met jou doet. Praat daarbij vooral vanuit ik-perspectief. Hoe voel jij je erbij? Waarom raakt het jou? Dat werkt beter dan je focus op de ander leggen.
Benoem ook expliciet je gevoel. Vaak kunnen mensen maar in zo’n 35% van de gevallen aan je gezichtsuitdrukking zien wat je precies voelt. Fijn dus als je de ander daarbij een handje helpt!
Ga je het gesprek aan met die ene collega of de andere persoon die je heeft gekwetst of boos of verdrietig heeft gemaakt? Probeer dan ook vooral deze tips, uit onze eigen cursus Feedback Geven, om je gevoelens te uiten en feedback te geven:
- Ga negatieve feedback niet sandwichen tussen twee complimenten. Die methode werkt om twee redenen niet 1) je complimenten niet goed uit de verf, en 2) jij bent niet heel helder in je negatieve feedback, waardoor de ander deze lastiger kan onthouden. Een loose-loose-situatie dus!
- Geef feedback zo snel mogelijk nadat de situatie zich heeft voorgedaan. Zo houd je het actueel.
- Benoem voorbeelden. Daarmee maak je de feedback concreet.
- Geef ook regelmatig positieve feedback. Niet in dit gesprek, maar meer in het algemeen. Daardoor voorkom je dat de ander denkt dat jij altijd negatief bent. 80% positief en 20% negatief is een goede vuistregel. De ander zal ook eerder openstaan voor positieve feedback als je regelmatig complimenten geeft.
- Vraag de ander om zelf te reflecteren op zijn handelen. Stel sowieso ook vragen aan de ander om te voorkomen dat het alleen maar een woordenspurt vanuit jouw kant wordt.
Vertrouw verder niet te veel op allerlei bekende feedbackmodellen die soms helemaal niet zo effectief zijn. Gebruik liever deze bewezen effectieve tips voor feedback geven.
Nog betere feedback geven? Volg een cursus Feedback Geven
Over feedback geven zijn nogal wat tips te vinden online. Maar wat werkt nou wel en wat niet? Wij maken je graag wegwijs in de feedbackmaterie in onze (online) cursus Feedback Geven. En we geven je nog meer tips om op een constructieve manier je gevoelens te uiten – ook op het werk.
Leer bij deze training, net als vele andere managers, teamleiders en werknemers, hoe je feedback geeft en ontvangt op een manier waar jij en de ander beter van worden. Je kunt je op elk moment inschrijven om (online) in een enthousiaste groep aan de slag te gaan.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Feedback Geven
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
