We zien het waarschijnlijk als overbodige luxe: complimenten, lof en bevorderend commentaar. Of je weet niet goed hoe je het moet geven. Toch wil iedereen het ontvangen, bevestigt onderzoek. Doén dus! Met 5 regels voor echt effectieve positieve terugkoppeling – en 1 ingrediënt met de juiste woorden op het juiste moment.

Wat komt aan bod?

Jack Zenger en Joseph Folkman – experts in leiderschap bij Zenger/Folkman en auteurs bij het bekende Harvard Business Review – deden grootschalig onderzoek:

“Hoe zit het nu écht met (het effect van) feedback geven?” was hun vraagstuk.

En wat blijkt? We werken met nogal wat (foute) aannames en clichés over negatieve en positieve terugkoppeling:

  • Negatieve terugkoppeling zou altijd vervelend zijn, voor zowel de gever als de ontvanger – fout.
  • Positieve terugkoppeling zoals complimenten en lof zouden een leuk extraatje zijn voor werknemers, of een manier om je negatieve feedback te verhullen in een verkapte feedback sandwich – fout, fout!
  • Dat positieve terugkoppeling veel makkelijker gegeven wordt dan negatieve terugkoppeling – helaas: ook fout.

Zenger en Folkman ontdekten dat negatieve terugkoppeling juist erg gewenst is bij 92% van de werknemers. En dat we allemaal veel moeite hebben met positieve terugkoppeling geven, terwijl we het ontzettend graag krijgen. Geen goede cirkel, want wat niet gegeven wordt, kan natuurlijk ook niet ontvangen worden.

“Fascinerend”, noemden de onderzoekers het resultaat letterlijk (dat je hier zelf kunt zien).

En als je in de onderzoeksgrafiek nu ziet hoe graag men positieve terugkoppeling ontvangt, is er maar één conclusie: tijd om het (wél) te geven!

Maar wat ís positieve terugkoppeling precies? Hoe benoem je het, in de praktijk? En heeft het wel echt concreet effect, dat het de moeite waard maakt? (Ehh… “Ja!” zegt ander onderzoek volmondig.)

Wat is positieve terugkoppeling (precies)?

Om maar even alle neuzen dezelfde kant op te hebben, even definiëren waar we het over hebben als we het over “positieve terugkoppeling” hebben, net als “positieve feedback”.

Zoals de naam verklaart:

Positieve terugkoppeling is iets wat je terugkoppelt aan een collega – een reactie op z’n prestaties en resultaten – in positieve vorm. Volgens de definitie van onderzoekers Zenger en Folkman zelfs vrij specifiek positief: het zijn altijd…

  • complimenten,
  • lof,
  • of prijzend commentaar.

En volgens hun onderzoek zijn die complimenten, lofzangen en het prijzend commentaar dus zaken die men blijkbaar niet makkelijk over de lippen krijgt richting collega’s. Terwijl het toch erg graag ontvangen wordt. En terwijl het een enorm effect heeft op je collega’s.

Zo’n aanzienlijk effect dat het veel meer dan een leuk extraatje is. Het is cruciaal, voor de motivatie en persoonlijke effectiviteit en ontwikkeling van je collega’s. Zowel bij juniors en nieuwkomers – die de positieve bevorderingen net iets meer nodig hebben dan ervaren collega’s – als bij seniors, die de erkenning blijkbaar gewoon graag ontvangen.

Maar voor alle soorten en leeftijden geldt in alle gevallen: geen positieve terugkoppeling = gewoonweg geen motivatie.

Geen positieve terugkoppeling = geen motivatie

Je denkt misschien dat positieve terugkoppeling niet altijd nodig is. Dat prima is om af en toe te geven. Misschien ook omdat je het vaak lastig vindt om te geven. Vooral als je niet ouder dan 55 bent, blijkt uit Zenger en Folkmans onderzoek, in de meest linkse kolom in deze grafiek gebaseerd op het onderzoek:

feedback onderzoek

Positieve feedback geven gaat bij ‘jongere’ werknemers en managers gewoon niet zo makkelijk. En tóch zou je het moeten doen. Want de effecten zijn aanzienlijk, blijkt uit onderzoek na onderzoek, met “Het Cascade Effect” als belangrijkste gevolg.

Het Cascade Effect

Deze grootschalige studie onderzocht managers en hun teamleden binnen 190 verschillende industrieën op erkenning (door positieve terugkoppeling) en de daaruit voortvloeiende motivatie en betrokkenheid. Ze ontdekten daarbij iets bijzonders, dat ze “Het Cascade Effect” noemen:

Hoe betrokkener de manager – hoe meer hij zijn teamleden (positief) bevordert en hun resultaten erkent dus – hoe betrokkener de werknemer – hoe gemotiveerder en gelukkiger dus.

Of, in concrete conclusies:

  • 88% van de werknemers vindt erkenning zo belangrijk, dat ze het zouden verkiezen boven loonsverhoging.
  • 76% noemt erkenning door positieve terugkoppeling “extreem motiverend”.
  • 96% zegt dat de aangename werkplek die positieve terugkoppeling creëert “extreem motiverend” werkt.

Maar…!

  • Slechts 35% van de managers is ‘betrokken’, en deelt die erkenning uit.
  • Daardoor (“cascade effect”) is niet meer dan 30% van de werknemers betrokken, gemotiveerd en tevreden.

65% deelt dus géén positieve terugkoppeling uit, wat resulteert in 70% niét-betrokken werknemers… Het Cascade Effect in werking! Op een wel heel zorgwekkende manier.

Hoe het wél werkt: benoem het positieve

Volgens een andere studie van dezelfde onderzoeksgroep is het zelfs maar 32% van de managers die positieve terugkoppeling inzet om de kracht van hun werknemers te benoemen en bevorderen. De 70% die dat dus niet doet, en een enorme kans mist:

Managers die wél focussen op de kracht van hun werknemers door hen positieve terugkoppeling te geven, hebben namelijk 86% meer kans op die bovengemiddelde prestaties!

Dát is wat positieve terugkoppeling doet:

  • Mensen betrekken
  • Mensen motiveren
  • En mensen helpen ontwikkelen

Wat bewezen resulteert in:

  • Bovengemiddelde prestaties
  • En betrokken werknemers die je bedrijf niet verlaten

Want:

“Mensen verlaten managers, niet bedrijven”, zegt management coach en auteur Victor Lipman.

Nogal een verantwoordelijkheid, als manager, baas of teamleider. Maar gelukkig is het niet moeilijk om je teamleden binnenboord en gemotiveerd te houden. Positieve terugkoppeling doet dat voor je – door de kracht(en) van je collega’s te benoemen en bevorderen – en dat doe je zo:

Positieve terugkoppeling is simpel –  5 regels, 1 ingrediënt

Positieve terugkoppeling geven is gelukkig niet lastig, als je even weet waar je op moet letten. Het werkt bijvoorbeeld heel anders dan negatieve terugkoppeling geven, en belangrijke details kunnen het verschil maken tussen totaal verkeerd ontvangen feedback en effectieve, motiverende feedback.

De 5 regels en 1 ingrediënt om in je achterhoofd te houden voor het geven van positieve terugkoppeling:

1. Zeg het zodra je het ziet

Waar je negatieve terugkoppeling onder 4 ogen, afgezonderd op 1 vast moment geeft – werkt dat bij positieve terugkoppeling bijna tegenovergesteld. Je zegt het, zodra je het ziet. En plein public, midden in de kantoortuin, waar iedereen het kan horen. Het zal de erkenning alleen maar vermenigvuldigen in ontvangst.

Bovendien werkt direct positieve dingen benoemen erg effectief om successen en goed werk te internaliseren en een volgende keer te herhalen, legt expert Scott Halford uit, in Enterpreneur:

“Het volwassen brein leert het snelst wanneer het op heterdaad betrapt wordt.”

2. Doe het vaak

Negatieve terugkoppeling zou hoogstens een uitzondering moeten zijn, tegenover hoe vaak je positieve terugkoppeling geeft. Geef het te pas en te onpas, zodra je het ziet, of bijvoorbeeld standaard op (uiteraard wel écht goede) resultaat en prestaties.

Strooi zo rijkelijk als je kunt met die complimenten, en bewaar je positieve terugkoppeling alsjeblieft niet voor het functioneringsgesprek, bevestigt dezelfde Halford:

“Wil je dat je positieve feedback productieve feedback is, dan moet je het vaak geven.”

3. Wees specifiek

“Goed werk” is niet goed genoeg. Benoem:

  • de naam van je collega
  • en wat hij of zij precies goed heeft gedaan.

Bijvoorbeeld:

“Die presentatie kwam echt goed aan, Peter. We hebben allemaal aan je lippen gehangen, tot de laatste slide. Je spreekt heel helder, en je weet mensen echt alert en betrokken te houden.”

4. Trek niemand voor

Let er op dat je geen “favorieten” gaat creëren. Vooral omdat je positieve terugkoppeling ten overstaan van alle collega’s geeft, kan het gaan opvallen wanneer dat vooral op één of enkele personen gericht is. Iedereen doet wel iets goed; benoem dat, bij iedereen gelijkwaardig.

5. Vier successen (met 1 ingrediënt!)

Niet alleen de kleine – “we hebben aan je lippen gehangen bij die presentatie, Peter” – maar ook de grote successen moeten echt gevierd worden. Het is de ultieme manier van positieve terugkoppeling geven, op je hele team.

In de snelle kantoorwereld gaan we echter snel aan voorbij successen. Logisch. Door tijdnood, en omdat we denken dat het niet zo belangrijk is. We moeten vooral dóór. Maar nu je weet hoe groot het effect van positieve terugkoppeling is, moet je toch toegeven: successen vieren is het waard om even tijd voor te maken.

Even maar, hoor. Het kost namelijk helemaal niet veel tijd en gedoe, met 1 ingrediënt: iets lekkers!

Positieve terugkoppeling

Bijvoorbeeld:

  • Neem bij de afronding van elk project of het binnenhalen van elke grote klant een taart of luxe broodjes mee voor in de kantine.
  • Neem tijdens de pauze je moment om iedereen te bedanken voor zijn bijdrage – en die misschien zelfs per persoon te benoemen bij erg grote successen:

“We hebben hier een geweldige prestatie neergezet, maar dat kon alleen doordat we zo’n grandioos team op dit project hebben gehad. We hadden het niet kunnen doen zonder jullie, stuk voor stuk.”

“Sandra, jij hebt echt een sleutelrol gespeeld door het team genadeloos op te peppen zodra het wat minder ging. Blijf dat doen, je bent er echt goed in.”

“Kevin, je design is echt te gek. Zonder was het nooit geworden wat het nu is.”

“Laten we vooral zo doorgaan en blijven uitkijken voor nieuwe kansen om weer zo te kunnen excelleren.”

Dát is positieve terugkoppeling, direct, rechtuit, live, en plein public, zo vaak je kan, specifiek en gelijkwaardig – om zo dé kans te pakken om je team te motiveren, door de erkenning te geven die ze boven alles graag ontvangen. Niet zo moeilijk toch? Bestellen dus, die taart! En opletten nu, zodat je er meteen bij bent wanneer iemand iets positiefs presteert.

Goed bezig!

Meer leren over feedback geven?

De 1-daagse training Feedback Geven geeft je alle tools en technieken om vanaf nu al je collega’s met gemak van zowel positieve als negatieve feedback te voorzien. Simpel en effectief, om samen vooruit te komen.

Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!

Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.

Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.

Wie zijn wij? | Cursus Feedback Geven

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.

  1. 1-daagse training Time Management | Blog
  2. 1-daagse training Assertiviteit | Blog
  3. 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
  4. 1-daagse training Feedback Geven | Blog
  5. 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
  6. 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog