Voor veel mensen is het geen favoriet in de agenda: het beoordelingsgesprek. Wat als er kritiek komt? En moet je nou wel of niet mogelijke loonsverhoging aanstippen? Gelukkig is er één manier om dat gesprek minder tergend te maken én er zoveel mogelijk uit te halen: je beoordelingsgesprek voorbereiden. Deze checklist gaat je helpen.

Het is zoiets waar je misschien als een berg tegenop ziet. Helaas voor jou (en anderen) is een beoordelingsgesprek vaak verplicht. Althans, niet volgens de wet. Maar veel bedrijven maken er wel een terugkerend ding van. En dat is niets voor niets: een beoordelingsgesprek is hartstikke zinvol. En heus zo vervelend niet.

Zie een beoordelingsgesprek als dé mogelijkheid om complimenten te krijgen over je functioneren én om te ontdekken hoe je dingen (nog) beter kunt aanpakken.

Hoewel niemand graag negatieve feedback krijgt, is het best fijn om handvatten te krijgen om jezelf verder te ontwikkelen, toch?

Wat is een beoordelingsgesprek?

Een beoordelingsgesprek is een gesprek tussen jou en je leidinggevende waarin 1) jij feedback krijgt op je functioneren en 2) waarin je zelf aangeeft hoe je vindt dat het gaat en 3) waarin je vertelt wat je eventueel verder zou willen of nodig hebt. 

Er zijn geen algemene richtlijnen voor hoe een beoordelingsgesprek eruit ziet, dus dit kan bij elke werkgever weer anders verlopen. Soms verloopt zo’n gesprek heel gestructureerd aan de hand van een formulier. Onderwerpen die vaak aan bod komen, zijn:

  • je huidige functioneren;
  • je takenpakket (en eventuele uitbreiding daarvan);
  • dingen die goed gaan en dingen die beter kunnen;
  • wensen die je hebt voor de toekomst;
  • doorgroeimogelijkheden;
  • eventuele loonsverhoging, verlenging van je contract of eventuele secundaire arbeidsvoorwaarden.

Beoordelingsgesprekken komen in verschillende soorten en maten. Het verschilt dan ook per werknemer wanneer je een beoordelingsgesprek hebt. Het is gebruikelijk dat je dit eens per jaar hebt. Veel bedrijven werken met een eindejaars-beoordelingsgesprek aan het eind van een kalenderjaar of werkjaar. Maar soms heb je meerdere van dit soort gesprekken per jaar.

beoordelingsgesprek voorbereiden

Waarom is een beoordelingsgesprek van cruciaal belang?

Een beoordelingsgesprek is belangrijk voor jou als werknemer én voor de werkgever. Dit is namelijk hét moment waarop je ontdekt wat je al heel goed doet en daarnaast concrete feedback krijgt waarmee je jezelf kunt verbeteren.

Bovendien kun je tijdens dit gesprek aangeven hoe jij het werk vindt gaan, waar je misschien tegenaan loopt en waar je nog in zou willen groeien.

Zie het beoordelingsgesprek dus zeker niet als het klaaguur van je leidinggevende. Juist niet. Je kunt veel meer dan dat van het gesprek maken. En dat doe je door deels zelf de touwtjes in handen te nemen met een goede voorbereiding.

Maar ja, hoe voer je een beoordelingsgesprek?

De truc is: het beoordelingsgesprek voorbereiden

Je wilt uit een beoordelingsgesprek de maximale bruikbare feedback halen. En je wilt de kans aangrijpen om punten aan te stippen die jij zelf hebt of waar je vragen over hebt. Zo worden zowel jij als je werkgever beter van het gesprek en kun je er echt wat mee. Dat alles zit ‘m maar in één ding: het beoordelingsgesprek goed voorbereiden.

Hoe bereid je een beoordelingsgesprek voor?

Je werkgever heeft vaak van tevoren al het nodige op papier gezet om te bespreken. Ook jij wilt goed beslagen ten ijs komen door belangrijke punten, vragen en eventuele wensen te noteren.

Een goede voorbereiding betekent dat je je alvast inleest in bijvoorbeeld de agenda, een eventueel formulier invult, en je ontwikkelplan of eventuele eerdere beoordelingen er nog eens bij pakt. Ook denk je alvast na over je eigen functioneren en verwoord je mogelijke vragen aan je leidinggevende. Denk ook na over je ambities en over wat je leidinggevende daarin kan betekenen.

En… volg de onderstaande tips voor het voorbereiden van een beoordelingsgesprek als werknemer.

beoordelingsgesprek voorbereiden

Tips voor het beoordelingsgesprek voorbereiden

Je leidinggevende zal zo zijn eigen puntenlijst hebben om een beoordelingsgesprek goed voor te bereiden. Maar na het lezen van dit artikel heb jij je eigen checklist om erbij te houden. Dit zijn stuk voor stuk tips voor een beoordelingsgesprek die jij als werknemer kunt toepassen.

1. Pak het beoordelingsformulier erbij

Sommige werkgevers vragen je om voor het beoordelingsgesprek een formulier in te vullen. Een goede voorbereiding betekent uiteraard ook dat je dit formulier op tijd vóór het gesprek hebt ingevuld. Dus doe dat als eerste stap.

Is het al een tijdje geleden dat je de vragen hebt beantwoord? Neem dan je antwoorden nog eens door om je geheugen op te frissen.

Is er een agenda? Neem die dan ook door. Soms is er van tevoren een agenda vastgesteld voor het beoordelingsgesprek. Heb je geen agenda gekregen, schrijf dan zeker zelf punten op die jij in elk geval wilt bespreken.

2. Reflecteer op je eigen functioneren

Denk na over wat goed gaat en wat in jouw ogen juist beter kan. Welke concrete resultaten zijn er behaald door jouw werk? Welke dingen ben je anders gaan doen? Pak er waar mogelijk de uitkomsten van je vorige beoordelingsgesprek bij en kijk of je in je ontwikkelpunten bent gegroeid. Heb je vorig jaar kritiekpunten ontvangen waar je daarna actief mee aan de slag bent gegaan? Noteer het, zodat je ze kunt aankaarten in het gesprek.

Op welke vlakken zouden jouw prestaties beter kunnen? Waar loop je tegenaan? Welke dingen vind je lastig in het werk? Noteer ook die dingen. Bedenk daarbij wat je kunt doen om jezelf daarin te verbeteren en of je daarin iets nodig hebt van je leidinggevende.

Stel: jij vindt het lastig om ‘nee’ te zeggen en kunt daardoor soms deadlines niet halen. Je agenda is simpelweg te vol. Dan kan je baas misschien tips geven, meedenken over een passende cursus of je een boek tippen dat je timemanagement-skills bijbrengt (onze tip: sla ‘Elke Dag Om 15.00 Uur Klaar’ er eens op na als jij ‘nee’ zeggen lastig vindt).

3. Bereid vragen voor

Het beoordelingsgesprek is geen monoloog van je manager om maar over je heen te laten komen. Het is juist de bedoeling dat je ook zelf dingen inbrengt. Wat je sowieso kunt doen, is in het beoordelingsgesprek vragen stellen.

Bedenk van tevoren welke vragen jij wilt stellen en neem die op papier mee naar het gesprek. Door niet lijdzaam het gesprek te ondergaan maar ook zelf vragen te stellen, kom je assertiever én proactief over.

Wat te vragen bij een beoordelingsgesprek?

Belangrijke vragen om te stellen in een beoordelingsgesprek zijn onder andere:

  • Waar ben ik in jouw ogen goed in? 
  • Aan welke punten kan ik in jouw ogen nog werken?
  • In welke functie zou jij mij over X jaar zien werken? 
  • Welke doorgroeikansen zie je voor mij in het bedrijf?
  • Wat vind je prettig aan de samenwerking met mij? 
  • Bij welke taken ben ik jouw ogen het meest op mijn plek? 
  • De afgelopen tijd heb ik gewerkt aan doel X. Merk je daarin verschil bij mij?
  • Als je me één cursus zou mogen aanraden om te volgen, welke zou dat dan zijn?
  • Bij welke toekomstige projecten in het bedrijf zou ik in jouw ogen goed passen?
  • Ik loop ertegenaan dat… Hoe zou ik daar volgens jou aan kunnen werken?

4. Denk na over je toekomstambities

Je toekomstplannen zijn bijna altijd een vast onderdeel van een beoordelingsgesprek. Denk dus van tevoren na waar je behoefte aan hebt qua persoonlijke ontwikkeling. Waarover wil je graag meer leren? Wil je misschien een bepaalde cursus of opleiding volgen? Zou je graag doorgroeien naar een bepaalde functie en wil je het daar met je leidinggevende over hebben?

Ook hiervoor geldt: bereid het goed voor. Zoek bijvoorbeeld alvast naar concrete cursussen die je zou willen volgen. Onderbouw waarom jij denkt dat een bepaalde hogere functie bij je past. Of bedenk alvast extra taken die je in jouw ogen goed zou kunnen.

5. Sta stil bij een eventuele loonsverhoging (of andere arbeidsvoorwaarden)

Als je vindt dat jij vanwege je functioneren meer salaris verdient, dan is dit je kans om dat kenbaar te maken. Denk ook hier van tevoren over na. Je leidinggevende zal je salaris niet zomaar verhogen als jij enkel zegt “Ik zou graag meer loon willen, omdat collega Lieke dat ook krijgt”. Je zult het moeten onderbouwen.

Onze tips om te vragen om salarisverhoging helpen je daar vast bij. Alvast een paar tips:

  • Onderzoek hoeveel anderen verdienen. Pols eens bij je collega of zij haar salaris wil verklappen. Of check op internet wat het gemiddelde salaris is voor jouw functie, binnen jouw branche en met jouw aantal jaar werkervaring.
  • Zet op een rij welke prestaties jij hebt geleverd waardoor je in jouw ogen meer salaris verdient. Denk aan: taken die je doet die buiten je functieprofiel vallen, dingen waarin je bent gegroeid, opleidingen die je onlangs hebt afgerond of concrete successen die het bedrijf dankzij jou heeft behaald.
  • Neem alvast een bedrag in gedachten dat je wilt voorstellen en houd daarbij rekening met onderhandelingsruimte.
  • Bedenk ook een plan B als uit het beoordelingsgesprek blijkt dat loonsverhoging geen optie is. Misschien kun je wel afspreken dat jij een bepaalde cursus mag volgen, een auto van de zaak krijgt of kun je een vast in plaats van tijdelijk contract krijgen. Het beoordelingsgesprek is ook dé kans om het over je rechten als werknemer te hebben, in de zin van secundaire arbeidsvoorwaarden.

6. Ga ontspannen het gesprek in

Dat je op tijd moet komen, is uiteraard een inkopper. Anders is een niet al te inhoudelijk feedbackpunt al snel gegeven. Daarnaast is het belangrijk om je mentaal voor te bereiden. Zorg dat je het gesprek ontspannen ingaat. Plan dus niet een meeting tot vijf minuten voor het gesprek. Dan kom je gehaast binnen en sta je direct 1-0 achter. Liever neem je vóór het gesprek een korte pauze, lees je je vragen nog eens door en ga je dan met je vragen en bespreekpunten bij de hand het gesprek in.

Ga er ook rustig bij zitten als het gesprek begint en neem een open houding aan. Dus voorkom dat je met je handen over elkaar geslagen zit. Dan komt het (onbewust) over alsof jij niet openstaat voor input van de ander. Ga ook niet op het puntje van je stoel zitten, aan je handen friemelen of aan je pen pulken. Zonder dat alles kom je zelfverzekerder over.

7. Luister goed naar feedback en schiet niet in de verdediging

Natuurlijk is het leuker om te horen dat je “alles al geweldig doet”. Maar hoe goed je ook bent in je werk, er zal altijd een verbeterpunt zijn. Heeft je leidinggevende constructieve feedback die minder positief is? Voel je dan niet direct aangevallen, maar probeer nieuwsgierig te zijn.

Luister aandachtig naar wat je leidinggevende vertelt, zonder er tegenin te gaan of je leidinggevende te onderbreken. Ook als je het er niet mee eens bent! Stel pas als je leidinggevende uitgepraat is vragen en beschrijf dán hoe jij dit ziet.

Onthoud ook: je leidinggevende deelt die feedback niet met je om jou de grond in te boren. De feedback is bedoeld om jou te helpen, zodat je je verder kunt ontwikkelen. Dus luister en probeer er iets goeds uit te halen.

8. Vraag door bij feedback

Geeft je leidinggevende feedback die je niet direct begrijpt? Word dan niet boos of geïrriteerd en ga je ook niet direct een slechte werknemer voelen. Vraag in plaats daarvan door totdat je het begrijpt. Vraag of je leidinggevende voorbeelden kan geven of hoe hij of zij denkt dat je bepaalde dingen beter kan aanpakken.

Hoe helderder jij hebt waar je aan kunt werken, hoe beter je ermee aan de slag kunt gaan.

beoordelingsgesprek voorbereiden

Extra tip: vraag ook buiten het beoordelingsgesprek om feedback

Een beoordelingsgesprek is zeker niet je enige kans om feedback van je werkgever te krijgen. Het is zonde als je maar één of een paar keer per jaar hoort wat je goed doet en wat beter kan.

Regelmatig om feedback vragen is dus zeker een goed idee. Daarmee laat je zien dat jij leergierig bent en aan jezelf wilt blijven werken én het geeft jou meer kansen om iets met feedback te doen.

Meer praktische tips?

Wil je meer van dit soort tips over effectieve gespreksvoering, feedback geven en ontvangen en goed timemanagement? Volg dan zeker Tijdwinst op Instagram en volg Björn ook op zijn persoonlijke account. Dan krijg jij dagelijks handige tips in je tijdlijn voor je eigen functioneren op het werk (ha, en dat buiten het beoordelingsgesprek om!).

Mensen vroegen ook

Wat moet er in een beoordelingsgesprek?

In een beoordelingsgesprek bespreken jij en je leidinggevende jouw functioneren van de afgelopen tijd. Er zijn verder geen regels voor wat ter sprake moet komen. Maar in elk geval zullen jullie bespreken wat goed gaat en wat beter kan. Verder komt vaak de vraag aan bod wat je in de toekomst zou willen qua doorgroeimogelijkheden of ontwikkelkansen. Daarnaast is een beoordelingsgesprek een goed moment om het bijvoorbeeld te hebben over contractverlenging of salarisverhoging.

Waar moet je op letten bij een beoordelingsgesprek?

Het is belangrijk dat jij goed voorbereid het beoordelingsgesprek ingaat. Zorg er dus voor dat jij belangrijke documenten (zoals de agenda, het beoordelingsformulier en eventuele eerdere beoordelingen) hebt doorgenomen. Je hebt kans dat je leidinggevende daar ook op teruggrijpt. Laat verder je leidinggevende uitpraten, ook als je je niet in zijn of haar feedback kunt vinden. Stel daarnaast proactief vragen. Dit is je kans om zinvolle feedback te krijgen op je functioneren. Daar wíl je gebruik van maken.

Hoe bereid je je voor op een voortgangsgesprek?

Een voortgangsgesprek voorbereiden doe je vooral door na te denken over je eigen functioneren en over de samenwerking en lopende projecten. Bedenk waar je de afgelopen tijd aan hebt gewerkt. Wat ging goed? Wat kan er nog beter? Wat heb je daarin wellicht nodig van je leidinggevende? Door op al die vragen antwoorden te bedenken, ga jij goed voorbereid het gesprek in. Pak daarnaast nog een keer je eerdere beoordelingen erbij. Ga na of je hebt gewerkt aan punten die jullie toen hebben besproken. Ook dat kun je benoemen.

Welke vragen stel je tijdens een beoordelingsgesprek?

Vragen die je kunt stellen tijdens een beoordelingsgesprek zijn bijvoorbeeld ‘Wat zijn dingen waar ik in jouw ogen goed in ben?’, ‘Waarin kan ik me nog verbeteren?’, ‘Waar zie jij mij over X jaar staan als ik binnen dit bedrijf blijf werken?’, ‘Bij welke projecten kom ik in jouw ogen het beste tot zijn recht?’ of ‘Ik loop aan tegen X. Heb jij een idee hoe ik daaraan kan werken?’.

Meer leren over feedback geven én ontvangen? Volg een training

Constructieve feedback geven en feedback op de juiste manier ontvangen is een vak apart. Als jij feedback op de juiste manier geeft én als feedbackontvanger alles uit de boodschap haalt, levert dat je veel op op het werk. Hoe je een professionele feedbackgever en -ontvanger wordt? Daar vertellen onze ervaren trainers je graag meer over bij onze nr. 1 training feedback geven.

Volg deze training op locatie of online. Dan krijg jij in één dag alle praktische tips en technieken aangereikt om effectiever te communiceren, op een krachtige manier feedback te geven die écht aankomt en om zelf nog meer uit ontvangen feedback te halen.

beoordelingsgesprek voorbereiden

Wie zijn wij? | Training Feedback Geven

Bij Tijdwinst helpen we professionals om slimmer (samen) te werken en om meer uit zichzelf, het werk en samenwerkingen te halen. Daarom geven we door het hele land én online trainingen over onderwerpen als timemanagement, gesprekstechnieken en feedback geven.

Benieuwd naar ons trainingsaanbod of onze andere artikelen? Lees verder op onze websites of meld je direct aan voor een training.