Overtuigingen of onwrikbare visies. Heb je ze zonder besef, of je houdt er bewust halsstarrig aan vast? Niet oké. Ze creëren alleen maar conflict, met jezelf én collega’s. Natuurlijk mag je een idee of visie hebben, maar maak ‘m flexibel: in de vorm van een mening. Die kun je namelijk in 3 stappen conflictloos delen, en helpt je werk en samenwerking wél verder.
Jij hebt ze ook hoor, overtuigingen. Zonder dat je het misschien weet, dwarsbomen ze je werk, je persoonlijke ontwikkeling en je werkrelaties!
Wát die onwrikbare dingen dan zijn?
Wat zijn overtuigingen?
Je zou overtuigingen kunnen definiëren als ideeën waar je heilig in gelooft. Ze worden vaak ook in de klassieke geloofs-context gebruikt, zo sterk zijn ze. Je zou kunnen zeggen dat het iets als ‘normen en waarden’ is, maar het is sterker. Je zou het een ‘visie’ kunnen noemen, maar het is groter. Het is een soort “het hoort zo / het is zo, en niet anders”-mentaliteit.
Een paar typische voorbeelden van overtuigingen:
- “Werknemers horen te luisteren naar hun managers, en er niet tegenin te gaan”
- “Dit zijn typisch mannenzaken”
- “Stagiairs zijn er om koffie te brengen”
- “Een klantpresentatie maak je met Powerpoint”
- “Bedrijfscijfers deel je nu eenmaal niet met de buitenwereld”
- “Wie hier het langst werkt, weet het meest van zaken”
- “Pauze nemen is voor watjes”
- “Een pingpongtafel in de kantine is iets voor campings, niet kantoren”
Niet verontwaardigd worden als hier een paar herkenbare items tussen zitten! Niemand zegt dat ze allemaal onjuist zijn. Zaak is alleen dat je ze even niet als de enige juiste opvatting ziet. Misschien, heel misschien, is een andere visie dan die van jou wel beter…? Gewoon hypothetisch gesproken, hè.
Een bedrijf als Google zou bijvoorbeeld niet in de huidige ultieme innovatieve vorm bestaan, als het geen standaard overtuigingen in twijfel had getrokken – en het tegendeel had bewezen.
Ze doen bijvoorbeeld aan wederkerige feedback tussen managers en teamleden, ze creëerden hun eigen vrij toegankelijke alternatieve presentatietool, ze waren voorlopers in transparantie over interne financiën en hun kantine is op z’n minst voorzien van – jawel – een pingpongtafel.
Overtuigingen loslaten of op z’n minst openstaan voor andere input brengt je namelijk nieuwe impulsen en kansen. Overtuigingen vasthouden zonder speelruimte, brengt je ellende.
Van overtuigingen komt ellende
Overtuigingen zitten zo diep in jouw systeem ingebakken, dat ze je – in de meeste gevallen – onbewust dwarsbomen in je werk. Waar namelijk iets onwrikbaars zit, kan geen flexibiliteit, creativiteit en innovatie heersen.
Nu heb jij – volgens jouw overtuigingen – misschien helemaal geen flexibliteit en creativiteit nodig in je werk, omdat je geen designer of zo bent. Maar dan heb je het mis. Je hebt het nodig om jezelf te blijven ontwikkelen, persoonlijk en professioneel, door samen te werken.
Want in elke samenwerking is het van belang dat je openstaat voor elkaars ideeën en visies. Hou jij halsstarrig vast aan die van jou, dan heb je een garantie voor conflict te pakken – en blokkeer je vooruitgang.
En omdat overtuigingen vaak zo diep genesteld zitten in jouw wezen, neem je ze erg persoonlijk. En wanneer iets professioneels persoonlijk wordt, komen er geheid emoties bij kijken. En conflicten – intern en extern. Niet iets wat je op de werkvloer wilt hebben. Toch is het niet zo vreemd.
Emoties komen voort uit je limbisch systeem. Het kerngedeelte van je brein waar je amygdala en hippocampus huizen. Vooral die eerste speelt hier een rol. Overtuigingen verdedig je praktisch rechtstreeks vanuit je amygdala. De emoties angst (voor andere ideeën dan die van jou) en boosheid (wanneer iemand tegen jouw overtuigingen in gaat) worden hier namelijk gelanceerd – getriggerd door je overtuigingen.
“Cognitive bias” heet het: het denkfoutje dat jouw visie de enige goede is, en waardoor je zo defensief reageert.
Iets dat onderbewust en binnen een paar seconden gebeurt. Je lijf reageert praktisch direct op die emoties, voortgekomen uit (een bedreiging van) jouw overtuigingen.
Stelt een collega bijvoorbeeld voor om de klantpresentatie deze keer in de vorm van een interactieve game uit te voeren – dat indruist tegen je overtuiging “een klantpresentatie hoort in Powerpoint” – dan steigert jouw amygdala direct met:
- Boosheid – “wat een belachelijke idee, doe normaal!”
- Angst – “shit, dit gaat helemaal mis en dan krijg ik de manager op m’n dak.”
Flexibel denken brengt je verder
Misschien is het een “belachelijk idee”, en misschien gaat het “helemaal mis”, maar dat weet je niet. Je baseert je oordeel op je overtuiging. Zou je het een kans geven, en ga je een gezond gesprek met je collega in over het idee – met een flexibele visie – dan komt er misschien iets revolutionairs uit, dat de nieuwe klantpresentatie standaard voor jullie bedrijf wordt.
Misschien ook niet, maar dan heb je in elk geval een gezond gesprek met je team(lid) gehad. Eentje dat jullie op z’n minst op een nieuwe denkwijze heeft gezet, en een gezonde samenwerking in gang heeft gebracht.
Dát is flexibel denken in plaats van vasthouden aan je overtuigingen. En het brengt je:
- Beter relaties met je collega’s
- Nieuwe kansen op werkgebied
- Creatieve ideeën
- Innovatie en vooruitgang
- Inzichten in je werk, en wat er beter kan
Zonder starre overtuigingen kun je daardoor optimaal functioneren in:
- Brainstormsessies – doordat je open staat voor innovatieve ideeën.
- Feedbackgesprekken – doordat je minder sterk oordeelt, en luistert naar de ander.
- Functioneringsbeoordelingen – doordat je je beter inleeft in mogelijke beweegredenen en visies van een ander.
- Elke discussie op je werk en privé – doordat het een open gesprek is, waarbij de conclusie niet van tevoren door jou al bepaald is.
En dat maakt je eenvoudigweg beter in en op je werk.
Overtuigd dat je wel wat meer flexibiliteit in je denkpatroon kunt gebruiken, en je overtuigingen wel wat meer kunt loslaten? Dan ben je al een heel eind. Erkenning is altijd de eerste stap.
Wil je die flexibele visie meteen in de praktijk brengen, om het gunstige effect zelf te ervaren? Laat je overtuigingen dan los en buig ze om naar meningen. Je weet wel, van die dingen waarbij je wel achter je eigen visie staat, maar waar nog altijd ruimte is voor het bijstellen ervan.
Doe je in 3 stappen.
Overtuigingen loslaten en je mening delen – in 3 stappen
Of je nu boos of bang reageert op een aanval op je overtuigingen in een brainstormsessie, meeting of een feedbackgesprek: zo hou je je emoties in check, deel je je mening (zonder weerstand), in plaats van vast te houden aan je overtuiging (met weerstand), en kom je er wél samen uit.
1. Corrigeer je amygdala (in 6 seconden)
Nog voordat je emoties de overhand kunnen nemen, grijp jij je amygdala bij de lurven. Wees er snel bij, want dat gebeurt al in 6 seconden. 6 seconden om van ‘aanval op overtuiging’ naar ‘angst of boosheid getriggerd in amygdala’ naar ‘amygdala stuurt uiting emoties aan’.
Merk je dat je wenkbrauwen fronsen, je hartslag omhoog schiet, je stem versterkt of je hoofd afkeurend knikt? Dan ben je al te laat. Je amygdala heeft je lichaamshouding, gezichtsuitdrukking en misschien zelfs stemniveau al aangestuurd. Alle signalen dat jij boos of bang bent, zijn al de wereld ingestuurd. Waarschijnlijk onderbewust – zowel bij jou, de zender, als je collega’s, de ontvangers – maar daarom een niet minder krachtige boodschap.
Jij vindt wat je hoort maar niks, punt uit.
Wil je dat vóór zijn, voor jezelf en de buitenwereld? Wees je dan in risicovolle situaties – brainstormsessies, functioneringsgesprekken en feedbackrondes extra bewust van je overtuigingen en wat ze met je doen:
- Check je lijf. Versnelt je hartslag, besef dan wat er aan de hand is. Je overtuigingen werpen weerstand op.
- Adem 4 seconden diep in en lang uit (geen willekeurig, maar bewezen aantal). Het schakelt de afgifte van stresshormonen door je amygdala uit.
2. Spreek (of luister) 1 minuut
Zie je collega’s – van manager tot junior – altijd als je “intellectual peers”. Jullie zullen allemaal ongeveer hetzelfde opleidingsniveau, denkniveau hebben en in dezelfde sociale klasse verkeren. Onthoud dat, en neem hun ideeën daarom serieus.
Luister actief naar ze, al is het maar voor 1 minuut. Stel dat zelfs letterlijk voor, wanneer er duidelijk een meningsverschil is:
“Ik spreek 1 minuut, jij luistert, jij spreekt 1 minuut, ik luister” .
Zet je afkeurende gedachte weg onder de noemer “overtuiging” en buig hem om naar een nieuwsgierige. Neem je voor om 1 minuut open en actief te luisteren en de plausibiliteit van wat je hoort te overwegen. Misschien had jij toch geen gelijk, en heeft de ander wel een punt?
Zo maak je ruimte voor zowel het idee / de visie / de mening van de ander, én die van jou. Bovendien respecteer je optimaal wat de ander zegt door er oprecht open en actief naar te luisteren. Samenwerking, heet dat.
Is het jouw beurt om te spreken, neem dan nog zo’n kleine adempauze van 4 seconden voordat je van wal steekt. Checkt je emoties nog 1 keer, zodat ze niet alsnog de overhand kunnen nemen. Bovendien kom je met korte stiltes alleen maar helderder over.
3. Vind de “win/win”
In elk statement, of het een idee of een kritisch feedback punt is, is een overeenkomst te vinden met dat van jou. Misschien ben je na een minuut luisteren helemaal overtuigd van dat van de ander. Misschien ook niet. Maar dan heeft het op z’n minst een beetje twijfelruimte gegeven in je eigen visie; een waardevolle twijfelruimte, welteverstaan.
Dat betekent dat je richting het kruispunt aan het bewegen bent: daar waar je je win/win-situatie gaat vinden. Je komt je collega of manager tegemoet in zijn gedachtegoed – en de ander doet hetzelfde. De sweet spot van persoonlijke ontwikkeling en zakelijke innovatie.
Bijvoorbeeld:
Je manager geeft je als feedback dat je rapportages meer jip-en-janneke moeten zijn qua taalstijl. Jij laat dat idee toe, ondanks je (onbewuste) overtuiging dat elke rapportage gewichtige woorden en diepzinnige zinnen moet bevatten. Misschien zit er iets in de visie van de ander. Je manager doet hetzelfde.
Op het kruispunt – het middelpunt waar je samen uitkomt tussen beide visies of meningen in – geeft je manager toe dat rapport-taal niet zo frivool als een ludieke webtekst hoeft te zijn, en jij erkent dat het best wat luchtiger mag dan je altijd dacht.
Samen zijn jullie zo tot een betere samenwerking, en volgens jullie beider standaard, een beter eindproduct gekomen. Dat is de kracht van je starre overtuigingen ombuigen tot flexibele meningen.
Samengevat
Jouw overtuiging – bewust of onbewust – is niet de ultieme eind-waarheid, al voelt dat misschien wel zo. Het is echter de oorzaak dat je boos of bang maakt, aangevallen voelt, wanneer iemand het tegenovergestelde claimt of voorstelt. Zeker wanneer het jouw persoonlijke werk aangaat.
Een feedbackgesprek of brainstormsessie wordt zo erg lastig, voor jou én je collega’s. Samenwerking zit er niet echt in. Vooruitgang ook niet.
Wil je wél een gezonde samenwerking en professionele vooruitgang, dan is het zaak om je overtuigingen te erkennen, los te laten en in te wisselen voor een meer flexibele visie – in 3 stappen:
- Stuur vrijgelaten stresshormonen terug naar waar ze vandaan kwamen (je amygdala) door 4 seconden diep in en lang uit te ademen. Boze of bange emoties worden gedeactiveerd.
- Luister (actief) en spreek (kalm en helder, met adempauzes) om de beurt 1 minuut met je visie-opponent: een collega in een brainstorm, of je manager in een feedbackgesprek.
- Ontmoet elkaar op het kruispunt van jullie visies, en creëer zo een win/win-situatie met passend resultaat: een beter product, betere prestaties, een betere werkwijze, of wat jullie dan ook verbeteren willen!
Lukt je dat, dan heb je er een enorme persoonlijke ontwikkeling op zitten. Want ja: je overtuigingen herkennen, erkennen én inwisselen voor ruimdenkender denken is lastig. Maar vanaf nu heb je nog maar 1 overtuiging nodig, om dat toch voor elkaar te krijgen:
“Ik kan mijn overtuigingen goed ombuigen naar flexibele visies, en mijn mening zo nodig bijstellen”.
Nog meer leren over persoonlijke ontwikkeling en zakelijke vooruitgang?
In de 1-daagse training Feedback Geven leren we je alles over actief luisteren, helder communiceren, beter samenwerken en persoonlijk en professioneel ontwikkelen door effectieve feedback geven – en slim omgaan met feedback krijgen. Schrijf je in en ontdek het zelf!
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Feedback Geven
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
