Daar is-ie weer: je collega aan je bureau. Met de zoveelste vraag, alweer een taak die bij jou over de schutting wordt gegooid of een brandje dat acuut geblust moet worden. Je bent er ondertussen klaar mee. Nog erger: je hebt continu een opgejaagd gevoel omdat het lijkt alsof iedereen steeds wat van je wil. Hoe spreek je je collega daarop aan? In deze 3 stappen!
Waarom heb ik een opgejaagd gevoel?
Laten we beginnen bij het begin: waar komt dat gejaagde gevoel van binnen vandaan? De oorzaken van een opgejaagd gevoel kunnen liggen in een gebrekkige planning of in het feit dat je moeite hebt met taken prioriteren. Misschien herken je het volgende:
- Je maakt wel een takenlijst, maar die is zó lang dat je onmogelijk alles afgevinkt krijgt. Je rent je dus elke dag een slag in de rondte in een poging dat wel voor elkaar te krijgen.
- Je vindt alles belangrijk en wilt het liefst alles nu doen, waardoor je als een kip zonder kop taken vervult, inclusief dingen die niet acuut gedaan hoeven te worden. (In dat geval: bekijk het Eisenhower-model eens. Die kan je helpen om prioriteiten te stellen.)
- Dingen delegeren vind je lastig. Jij wilt alles zelf doen en dat zit je nu in de weg.
- ‘Nee’ zeggen is niet jouw talent. Of beter gezegd: je vindt het een flinke uitdaging, waardoor je vaak dingen aanneemt waar je de tijd niet voor hebt.
- Je hebt al je notificaties aan staan en schiet direct in de actiestand zodra er een e-mail, appje of ander bericht binnenkomt (ook al hoef je daar niet direct iets mee).
Maar soms ligt de oorzaak van een opgejaagd gevoel meer bij de werkcultuur of bij het gebrek aan planning bij je collega’s. Je collega komt bijvoorbeeld steeds last-minute met verzoekjes bij je aankloppen of stoort je om de haverklap voor kleine vragen. Of je leidinggevende heeft niet door dat jij al overloopt en komt voortdurend met cruciale tussendoor-dingen aanzetten, bij voorkeur op vrijdagmiddag om 16.00 uur als je net op het punt staat om weekend te vieren. Dat alles levert je werkstress én een opgejaagd gevoel op.
Als je tegen dat laatste aanloopt en dáárdoor altijd een gejaagd gevoel hebt, dan zit je bij dit artikel helemaal goed voor praktische tips.
Hoe voelt innerlijke onrust?
Symptomen van een opgejaagd gevoel zijn onder andere:
- Je staat voortdurend aan en merkt dat je bijvoorbeeld direct naar je telefoon grijpt zodra die overgaat. Je bent er steeds mee bezig of anderen wat van je nodig hebben.
- Iedere dag is een race tegen de klok, waarbij het een uitdaging is om alles gedaan te krijgen wat je gedaan wilt krijgen. Ad-hoc-taken gooien je planning dagelijks in de war.
- Je ligt soms ‘s avonds wakker met een opgejaagd gevoel omdat je dan al bezig bent met wat je de volgende werkdag allemaal moet doen.
- Je hebt regelmatig een gestrest gevoel en vindt het bijvoorbeeld lastig om werk naast je neer te leggen als je naar huis gaat.
- Je laat regelmatig pauzes schieten, werkt langer door en offert je zelfzorg op om het opgejaagde gevoel te sussen (want als je doorwerkt, krijg je alles misschien wél af).
- Misschien gaat het opgejaagde gevoel ook gepaard met duizelig zijn, een sneller kloppend hart of eerder moe zijn.
Een keer je collega uit de brand helpen of je planning omgooien voor een spoedtaak hoort erbij. Maar als dat voortdurend gebeurt, levert dat jou veel stress op, verlies je je focus en ontstaat er irritatie in de samenwerking met die ene collega. Niet wat je wilt!
Hoe kom ik van een opgejaagd gevoel af?
Daarvoor is het belangrijk om te weten waar jouw opgejaagde gevoel vandaan komt.
- Vind je het lastig om je grenzen aan te geven en te laten weten dat iets niet in je agenda past? In dat geval is leren opkomen voor jezelf dé manier om het opgejaagde gevoel te verminderen.
- Heb je altijd een stress-gevoel doordat je niet-realistische takenlijsten maakt? Dan is het opzetten (én bijhouden) van een goed timemanagement-systeem een goede start. (Hoe je dat doet? Dat legt Björn uit in zijn boek ‘Elke Dag om 15.00 Uur Klaar’ boordevol handige tips om slimmer te werken en beter te plannen.)
- Zit jouw probleem hem erin dat je leidinggevende te veel werk op jou afschuift? Dan is het belangrijk om het gesprek aan te gaan over de hoge werkdruk.
- Heb je privé erg veel op je bordje? Praat er dan over met je partner, een vriend of een coach die je kan helpen.
- Ben je erg stressgevoelig door dingen die spelen? Probeer mindfulness of ontspanningsoefeningen tegen een opgejaagd gevoel.
- Merk je dat je collega vaak ad-hoc bij je aanklopt, veel vragen stelt en je continu stoort? Dan helpt het waarschijnlijk al als je hem daar feedback op geeft. De tips hieronder gaan je daarbij helpen.
En heb je het idee dat je een opgejaagd gevoel zonder reden hebt? Ga dan nog eens kritisch bij jezelf na of er echt niet iets achter zit. Het kan best zijn dat bepaalde dingen je meer stress of onrust geven dan je denkt. Denk maar aan de vele appjes in de groepsapp van het werk (die ook in het weekend vrolijk doorgaan). Waarschijnlijk is er toch een oorzaak voor te vinden, en is er daarmee ook een oplossing om die oorzaak weg te nemen.
Het gesprek aangaan over de ad-hoc-cultuur? Zo geef je feedback!
Het voelt misschien inmiddels als de normaalste zaak van de wereld dat de werkdruk hoog ligt en dat je regelmatig door collega’s wordt overvallen met spoeddingen. Maar dat dit de werkcultuur is, betekent niet dat het zo moet blijven. Jij kunt daar een stokje voor steken door aan te geven wat jou helpt om minder stress te hebben.
Vind je het spannend om zo’n gesprek aan te gaan? Snappen we! Maar besef dat het niet alleen voor jouzelf positief is om hier wat van te zeggen. Het heeft ook voor je collega’s positieve impact:
- Als jij je niet uitspreekt, gaat die ad-hoc-cultuur de samenwerking en communicatie met je collega’s in de weg zitten. Jij ergert je ergens aan en dat is – al is het onbewust – te merken.
- Door iets aan de ad-hoc-cultuur te doen, kun jij beter gefocust werken en dus meer gedaan krijgen.
- Voor je collega is het prettig om te weten wat jou stoort. Pas als jij het zegt, kan hij zijn gedrag verbeteren (wat ook prettig is voor andere samenwerkingen).
- Een cultuur waarin iedereen elkaar steeds stoort, is voor niemand efficiënt. Mensen krijgen minder gedaan en burn-outs liggen op de loer.
Dus: geef feedback voordat dat gejaagde gevoel de pan uit rijst. Dat doe je het beste volgens deze 3 stappen.
1. Haal een concrete situatie aan
Als je feedback geeft op het ad-hoc-gedrag van je collega, kun je het beste verwijzen naar een concrete situatie situatie. Het liefst iets wat vandaag of gisteren is gebeurd. Dan zit het waarschijnlijk nog vers in het geheugen van je collega.
Beschrijf de situatie zo feitelijk mogelijk, geef aan wat voor gevoel jij daarbij kreeg en wat voor gevolgen het voor jou (en wellicht voor anderen) had. Het 4 G’s-feedbackmodel kan je helpen om dit alles in een goed feedbackformat te gieten.
Concrete situaties aanhalen is belangrijk, omdat je daarmee voorkomt dat de ander zich niet in jouw situatie herkent en direct in de verdediging schiet. Vergelijk maar deze twee typen feedback:
- “Je gooit steeds van alles bij mij over de schutting. Ik kan er niet meer tegen!” → Dit is algemene feedback die uitlokt dat de ander zich aangevallen voelt en vindt dat er niets van klopt.
- “Gisteren kwam je last-minute met een verzoek voor de nieuwsbrief, dat direct opgepakt moest worden. Dat stoorde me, omdat ik daardoor met mijn andere werk in de knoop kwam.” → Je maakt het concreet. De ander herinnert zich de situatie en kan zich beter voorstellen dat dit vervelend voor je was.
2. Houd de feedback bij jezelf
Dat de vele ad-hoc-verzoekjes of storende vragen tussendoor een probleem zijn, is omdat ze jou een gehaast gevoel geven. Je hebt geen idee of dat ook voor anderen geldt, en dat doet er ook niet toe. Om de feedback krachtig te maken, is het belangrijk dat je het dicht bij jezelf houdt. Vertel wat het gedrag met jou doet en waarom jij er last van hebt.
Verval niet in algemene uitspraken als “Het is vervelend dat…” of “Waarom doe jij ook altijd…”. Probeer je feedback in een zin met “ik” te gieten.
Voorbeelden zijn:
- “Ik merk dat je regelmatig met vragen tussendoor komt. Dat stoort mij, omdat ik daardoor uit mijn concentratie gehaald word. Is het een idee om…?”
- “Ik merk dat het mij een opgejaagd gevoel geeft als je op vrijdagmiddag nog met spoedjes aankomt, zoals vorige week voor de nieuwsbrief. Daardoor kan ik niet op tijd naar huis gaan. Kun je voortaan…?”
- “Het valt me op dat je vaak via de chat van Teams korte verzoekjes tussendoor stuurt. Dat haalt mij alleen uit mijn focus, waardoor ik minder goed kan werken aan concentratietaken. Zou je de volgende keer…?”
3. Draag een oplossing aan
Feedback werkt het beste als je niet alleen zegt wat er misgaat, maar ook aangeeft hoe je het liever zou zien. Stel dus een oplossing voor die jou van het gejaagde gevoel afhelpt en die jullie samenwerking verbetert. Ga ook met je collega in gesprek over wat hij van de oplossing vindt of bedenk samen hoe jullie het anders kunnen aanpakken.
Onze timemanagement-expert Björn Deusings (directeur van Tijdwinst) kan je in elk geval de volgende tips aanraden:
- Stel een 1-op-1-lijst voor. Dat is een lijst waarop je voor iedere collega noteert welke vragen of verzoekjes je aan diegene hebt. Dat doe je bijvoorbeeld gedurende de dag of week. Vervolgens plan je één moment om al die vragen of verzoekjes voor te leggen. Zo hoef je elkaar niet tien keer te storen voor iets kleins.
- Spreek af wanneer en hoe jullie elkaar voor spoedjes contacten. Bespreek daarom met elkaar hoe jullie contact opnemen als iets echt spoedeisend is. Neem daarbij ook door wat je onder “spoed” verstaat. Een website die uit de lucht is, is bijvoorbeeld spoed. Maar een afbeelding bij een blogartikel zoeken is dat niet. Bespreek ook wat de zeldzame situaties waarin je buiten werktijd gestoord mag worden (en laat weten hoe mensen dat dan kunnen doen).
- Laat het weten als je gefocust wilt werken. Dus zeg het tegen je collega als jij even niet bereikbaar bent omdat je bijvoorbeeld aan het jaarverslag werkt.
- Spreek af dat jullie afspraken inplannen voor dingen die meer tijd dan 10 minuten kosten.
- Maak afspraken over waarvoor je elkaar belt. Word je bijvoorbeeld vaak gebeld voor dingen die beter via e-mail kunnen? Laat het weten en stel voor om alleen te bellen als iets echt dringend is.
- Praat met je leidinggevende over manieren om de werkdruk te verlagen en doe een voorstel voor dingen die je in jouw ogen zou kunnen schrappen, delegeren of uitstellen.
Dus, wat te doen tegen een opgejaagd gevoel?
Ga ten eerste na wat jou een opgejaagd gevoel geeft. Kun je er zelf iets aan doen, bijvoorbeeld je planning anders inrichten of vaker ‘nee’ zeggen? Onderneem dan actie door toe te werken naar een realistische planning en door onze 101 timemanagement-tips toe te passen.
Ligt de oorzaak eerder bij de werkcultuur waarin het gebruikelijk is om elkaar voor kleine dingen te storen of steeds dingen over de schutting te kieperen? Ga er dan het gesprek over aan met je collega of leidinggevende. Geef daarbij op een constructieve manier feedback:
- Haal een concrete situatie aan als voorbeeld.
- Houd de feedback dicht bij jezelf (en formuleer het in een “ik”-zin).
- Draag een oplossing aan die jou van het constant onrustige gevoel af helpt.
Mensen vroegen ook
Wat is een opgejaagd gevoel?
Een opgejaagd gevoel betekent dat je de hele tijd alert bent of van taak naar taak rent. Je ervaart veel onrust in je hoofd en lichaam en bent continu bezig met wat anderen (mogelijk) van je verwachten. Sommige mensen zien het ook wel als een opgefokt gevoel of een hyper gevoel, hoewel dat niet voor iedereen zo zal zijn. Maar bij sommigen uit het zich erin dat ze (letterlijk of figuurlijk) van hot naar her rennen en wat sneller geïrriteerd zijn.
Waarom heb ik een zenuwachtig gevoel?
Dat is een vraag die alleen jij kunt beantwoorden. Het kan hem zitten in een te volle agenda, onrealistische takenlijsten of collega’s die vaak ad-hoc iets van je nodig hebben. Maar het kan ook komen doordat er in de privésfeer veel speelt. Een zenuwachtig gevoel voor een presentatie of op een enkele drukke dag is hartstikke logisch. Maar als het langer aanhoudt, is dat een goede reden om te kijken waar het vandaan komt en hoe je het kunt verhelpen.
Wat kun je doen tegen een opgejaagd gevoel?
Als jouw opgejaagde gevoel komt door de hoge werkdruk of de vele tussendoorverzoekjes, dan is het zaak om daar het gesprek over aan te gaan. Bedenk waar jij je aan stoort, waarom dat zo is en wat een passende oplossing voor dat gedrag zou zijn. Ga er vervolgens het gesprek over aan met je collega of leidinggevende. Dan kan diegene zijn gedrag erop aanpassen.
Hoe stop je een opgejaagd gevoel?
Ga daarvoor na wat bij jou de oorzaak van dat gevoel is. Is de reden dat je jezelf te veel werk op de hals haalt of dat je dingen al snel als dringend zit? Dan helpt het om een efficiënter planningssysteem in te richten en assertiever te worden. Komt het eerder doordat van je wordt verwacht dat je continu aan staat en dingen tussendoor kunt doen? Ga daar dan met de juiste persoon op het werk een gesprek over aan en doe een voorstel om samen te werken op een manier die voor jou prettiger is.
Hoe krijg ik een opgejaagd gevoel weg?
Je kunt meditatie of ontspanningsoefeningen doen om snel van dat gevoel af te komen. Maar als je blijvend een oplossing zoekt, is het vooral zaak om de oorzaak van de stress weg te nemen. Als het gaat om een te hoge werkdruk, is het bijvoorbeeld altijd belangrijk dat je daar met je leidinggevende over praat. Dan kunnen jullie samen bedenken hoe de werkdruk omlaag kan.
Wat te doen bij een opgejaagd gevoel?
Als je veel piekert, onrustig bent of ‘s nachts moeilijk in slaap valt door een zenuwachtig gevoel zonder reden, dan kan het helpen om aan meditatie te doen. Begin met simpele ontspanningsoefeningen, zoals je handen op je buik leggen en dan naar je buik toe ademen. Dat is een eenvoudige manier om snel rustiger te worden.
Leren om krachtige feedback te geven? Volg een training feedback geven!
Effectieve feedback kunnen geven is heel belangrijk op de werkvloer. Je voorkomt er frustraties en irritaties mee, maar kunt er ook je collega’s mee verder helpen. En zij jou. Maar hoe doe je dat, feedback geven waarbij de ander niet in de verdediging schiet en waarmee je echt effect bereikt? Precies dat gaan onze trainers je leren tijdens de 1-daagse training feedback geven.
Je krijgt tijdens de training veel praktische handvatten waarmee jij voortaan op de juiste, krachtige manier feedback geeft en ontvangt. Ook ga je volop oefenen, waardoor je de geleerde theorie direct in de praktijk kunt brengen.
Wie zijn wij? | Training Feedback Geven
Tijdwinst is een trainingsbureau dat professionals uit heel Nederland helpt om slimmer (samen) te werken en om meer uit zichzelf, uit hun werk en uit samenwerkingen te halen. Feedback geven is daarvoor essentieel. Door het hele land en online geven we trainingen over onderwerpen als feedback geven, timemanagement, gesprekstechnieken en snellezen.
Benieuwd naar ons trainingsaanbod of naar onze andere artikelen? Lees verder op onze sites of meld je aan voor een training.
- 1-daagse training Feedback geven | Blog
- 1-daagse training Timemanagement | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Snellezen, mindmapping en geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog