Jij hebt de neiging om te oordelen over anderen. Best vervelend. Vooral wanneer je beseft dat jij dit niet doet omdat je boos of jaloers bent op de ander, maar omdat je teleurgesteld bent in jezelf. Val anderen er dan ook niet mee lastig — maar werk aan. 1 tip vertelt je hoe.
We willen het niet doen, we doen het toch: oordelen
Dit was de druppel. Je bent het beu. Wekenlang ben jij druk in de weer geweest en wat krijg je er voor terug? — noppes. In tegenstelling tot die aanstellerige collega van je. Hoewel hij de afgelopen maanden vrij weinig heeft uitgevoerd, komt hij in aanmerking voor de promotie.
Pardon?
Vanbinnen vreet jij je dan ook op. “Ik weet heus wel hoe het zit”, klaag je tegen een andere collega.
“… goed, ik snap dat hij wel die cursus gevolgd heeft, maar laten we eerlijk zijn: hij heeft ook verder geen sociaal leven. Zo kan ik het ook. Heb je daarnaast gezien hoe erg hij altijd bij HR slijmt? — ik durf te wedden dat hij iets té aardig is geweest om die promotie te verdienen.”
Je neemt geen blad voor de mond — moet hij maar niet zo achterbaks zijn, toch? Jij bent namelijk degene die die promotie verdient. Niet hij.
Toch is dit gedrag van je ontzettend vervelend.
Ten eerste kun jij helemaal niet weten wat er daadwerkelijk is gebeurd, daarnaast zijn je eigen motieven vaak egoïstisch. Jij kunt namelijk van jezelf wel vinden dat jij die promotie verdient, het blijft jouw mening. Je collega door het slijk halen omdat hij iets heeft ontvangen wat jij wil, is dan ook niet bepaald aardig.
Stop dan ook met over hem te oordelen.
Psychologen: oordelen door ‘negatieve versterking’
Je oordeelt over de promotie van die collega, omdat het die vervelende gevoelens van verveling, teleurstelling en jaloezie verzacht. Jij bent namelijk vreselijk teleurgesteld dat jij niet degene bent die in aanmerking komt. Je negatief uitlaten over je collega is dan voor je brein een uitstekende manier om hiermee om te gaan.
Psychologen noemen dit fenomeen ‘negatieve versterking.’ Dit houdt in dat die negatieve emoties van verveling of verdriet afnemen, wanneer jij jouw negatieve gedrag (het oordelen van je collega) toeneemt. Je wisselt de emoties dus als ware om.
Zeur jij dus over de ‘oneerlijke’ situatie die is ontstaan, dan voelt dat op dat moment goed. Je even lekker uitlaten over je collega zorgt ervoor dat jij even tijdelijk een goed gevoel ervaart — en dat terwijl je in feite negatief bezig bent.
Dit lekkere gevoel ontstaat deels door de opwinding die je voelt omdat je vindt dat jij in je recht staat. Een andere factor is de emotie woede…
Oordelen doe je om je eigen teleurstelling te verzachten
Om te begrijpen waar dat negatieve gedrag vandaan komt, zul je eerst beter moeten begrijpen hoe woede werkt.
Een van de meest voorkomende misvattingen over de menselijke psychologie is namelijk dat het voelen van woede negatief is. Toch is dit niet zo. We denken dat boosheid slecht is, omdat we het associëren met de negatieve gevolgen die eruit voortkomen.
Sta er maar eens bij stil: de laatste keer dat je baas ontzettend kwaad op je was omdat je de verkeerde rapporten had opgestuurd, ging het je niet zozeer om haar emotie. De negatieve gevolgen die daaruit voortvloeiden vond je veel erger: je werd niet in het marketing team ingedeeld. Domper.
De gevolgen van de emotie boosheid zijn dus erger dan de emotie zelf — dáárom verafschuwen we woede. Het wil dus niet automatisch zeggen dat woede op zichzelf ook negatief is.
Integendeel:
De woede van jouw baas zorgde er bijvoorbeeld voor dat jij nu extra oplet wanneer je documenten aanlevert — je bent extra voorzichtig en checkt alles nu driedubbel. Een negatieve aanleiding leidde dus naar een positief gevolg.
Dit houdt in dat jij emoties niet moet beoordelen op de gevolgen die ze veroorzaken, maar op wat ze zijn. Woede ten opzichte van die slijmjurk kan dus zeker negatieve resultaten hebben, het gevoel zelf is positief: het verlicht namelijk jouw teleurstelling.
Stoppen met oordelen? Denk anders over woede
Je mag dus best wel boos zijn op die collega — het is positief. Je zult er echter wel anders mee moeten omgaan.
De volgende keer dat jij je collega onder ogen komt en je voelt je gefrustreerd of woedend vraag je dan het volgende af:
“Is de woede die ik nu voel plezierig of pijnlijk?”
We durven er grof geld op in te zetten dat de frustratie die jij ten opzichte van je collega voelt, erg plezierig is. Het is namelijk een vorm van ontlading voor je.
Dit is waarom: jouw boosheid is meestal een teken dat er iets mis is. Ga je enkel van deze overtuiging uit, dan voelt die boosheid natuurlijk ontzettend verkeerd. Toch is het meer dan dat. Jij bent kwaad op je collega én je vindt dat jij in je recht staat! — dat voelt goed.
Je zult dus anders naar deze emotie – en naar je collega – moeten kijken. Je weet namelijk nu waar de woede vandaan komt, je weet ook dat jij je zo negatief over je collega uitlaat zodat je die teleurstelling kunt verhullen.
Waar het dus op neerkomt — wees gewoon empatisch
Wat we je dus eigenlijk proberen duidelijk te maken is dat die woede niet echt bepaald nuttig is. Goed, het zorgt ervoor dat jij je minder verdrietig voelt, maar meer dan dat doet het ook niet. Integendeel:
Niet alleen is het slecht voor je mentale gezondheid, het heeft ook zo zijn weerslag op je relaties. Daarnaast kost het je ook een hoop energie, die je misschien liever steekt in het wél in aanmerking komen van de volgende promotie.
Ons advies is dan ook dat jij je woede – en je collega – lekker met rust laat. Dat betekent echter niet dat jij je woede moet onderdrukken — dat zou het namelijk alleen maar erger maken. Focussen op die negatieve emotie zal namelijk jouw woede alleen maar versterken.
Wat doe je dan wel?
Je leidt je woede af. Een beetje zoals je dat met een kniezende peuter zou doen — hem afleiden van de lolly waar hij om huilt, door bijvoorbeeld zijn favoriete knuffel voor hem te houden. En hoe doe je dat met die collega, de volgende keer dat je hem zijn naambordje op zijn gloednieuwe kantoor ziet vastschroeven (dat van jou had moeten zijn!)?
Nou, je kunt jouw woede afleiden door een beetje empathie te tonen:
Leef je in hem in. Kijk niet naar alleen vanuit je eigen perspectief naar de ‘oneerlijke’ situatie en wat het met jou doet — maar wat doet het met hem? Hoe voelt hij zich? Is jouw oordeel wel terecht?
Je kunt dit wel naïef vinden — maar het werkt. Sta je namelijk een keer bij iemand anders stil, dan gaat een wereld voor je open. Je ziet misschien in dat je een keer geen gelijk hebt, dat jij niet het slachtoffer bent in deze situatie en dat het oordelend gedrag dat jij vertoont gewoonweg komt omdat je teleurgesteld bent in jezelf.
… een bittere pil om te slikken, misschien. Toch iets wat je moest horen.
Meer weten?
Merk je nu dat je vaker moeite hebt met dit soort dingen; omgaan met negatief gedrag of moeite hebben met het ontvangen van kritiek? Een cursus Feedback Geven kan hier dan uitstekend bij helpen.
In onze 1-daagse training geven we je alle tools en technieken die jou kunnen helpen bij het beter ontvangen van feedbacken. We leren hoe je weerstand kunt opbouwen om met dit soort situaties om te gaan én hoe je die collega (en je baas) op een assertieve manier kunt aanspreken, mocht je je toch blijven verbijten over de situatie.
Blijven oordelen is namelijk niet de oplossing.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Feedback Geven
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
